Հարգելի՛ բարեկամ,

Ողջունում ենք Ձեզ «Հայաստանի Հանրապետության դատավորների միություն» հասարակական կազմակերպության պաշտոնական ինտերնետային կայքէջում:

ՀՀ դատավորների միությունն իր ավելի քան 25-ամյա գործունեության ընթացքում միշտ կարևորել է թափանցիկ ու մատչելի գործելաոճը, որը նպատակաուղղված է դատարան-հասարակություն փոխադարձ կապի ամրապնդմանը: Անկասկած, մեր առաքելությանը հարիր ձեռնարկելու ենք առավելագույնը, որպեսզի մեր երկրում բացառիկ գործառույթ, այն է՝ արդարադատություն իրականացնող դատավորի գործունեությունն առավել մատչելի ու հասկանալի լինի քաղաքացիների համար՝ նպաստելով հասարակության մեջ դատական համակարգի հանդեպ վստահության մթնոլորտի ձևավորմանը:

ՀՀ դատավորների միության պաշտոնական կայքի թարմացման հիմնական նպատակը նորովի մոտեցումներով ու ժամանակակից տեխնիկական լուծումներով հագեցված եղանակներով միության, առանձին անդամների աշխատանքային գործունեության մասնագիտական, ստեղծագործական և հասարակական երանգների ամբողջական լուսաբանումն է, ինչպես նաև դատաիրավական համակարգի համաշխարհային ու տարածաշրջանային արդի մարտահրավերների, այդ գործընթացների զարգացման միտումների ներկայացումը, որը հնարավորություն կտա իրական պատկերացում կազմել Հայաստանի Հանրապետությունում արդարադատության իրականացման վիճակի ու դրա մատչելիության ապահովվածության վերաբերյալ:

Լիահույս ենք`կայքում կգտնեք օգտակար տեղեկություններ ոչ միայն Ձեզ հուզող հարցերի, այլ նաև դատավորի աշխատանքի հետաքրքրաշարժ անցուդարձի վերաբերյալ:

Մաղթում ենք արդյունավետ փոխհամագործակցություն:

 

Նախադեպային որոշումներ

  • Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախադեպային պրակտիկա

    Տեղեկացնում ենք, որ այսուհետ ՀՀ դատավորների միության պաշտոնական կայքում պարբերաբար կզետեղվեն Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախադեպային որոշումների ամփոփագրերի հայերեն տեքստերը, որոնց ընտրությունը պայմանավորված է ՀՀ իրավական համակարգի համար դրանց ունեցած կարևորությամբ և նպատակ ունի աջակցելու ՀՀ դատավորների կողմից դատական ակտերի կայացմանը:

    Միևնույն ժամանակ տեղեկացվում է, որ ամփոփագրերի հայերեն թարգմանությունն իրականացվում է բացառապես ՀՀ դատավորների միության նախաձեռնությամբ ու ջանքերով և չի հանդիսանում պաշտոնական թարգմանություն:

    Ստորև ներկայացվում է Դենիսովն ընդդեմ Ուկրաինայի [GC]-76639/11 25.9.2018 [GC] վճռի ամփոփագրի հայերեն տեքստը:

    Դենիսովն ընդդեմ Ուկրաինայի

     

     

  • Օտարերկրյա պետության՝ ՀՀ տարածքում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի կամ գույքային այլ իրավունքների վերաբերյալ դատական ակտի ճանաչումը

    oformlenie zakladnoy v sberbanke3

    Թիվ ՇԴ/0024/16/17 քաղաքացիական գործով 2019 թվականի հոկտեմբերի 01-ին կայացրած որոշմամբ ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատն իրավական դիրքորոշում է արտահայտել այն հարցի շուրջ, թե արդյո՞ք օտարերկրյա պետության դատական ակտը, «Քաղաքացիական, ընտանեկան և քրեական գործերով իրավական օգնության և իրավական հարաբերությունների մասին» 22.01.1993 թվականի Մինսկի կոնվենցիայի դրույթներին համապատասխան, կարող է ճանաչվել և թույլատրվել կատարման, եթե այն կայացվել է ՀՀ տարածքում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի կամ գույքային այլ իրավունքների վերաբերյալ հայցերով:

    Վկայակոչված որոշմամբ ՀՀ վճռաբեկ դատարանն արձանագրել է, որ օտարերկրյա պետության դատական ակտը ճանաչելիս և կատարման թույլատրելիս անհրաժեշտ է հաշվի առնել ինչպես ՀՀ ներպետական օրենսդրության, այնպես էլ միջազգային պայմանագրերի պահանջները:

    Վճռաբեկ դատարանը անդրադարձել է Մինսկի կոնվենցիայի կարգավորումներին, քանի որ Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև քաղաքացիական գործերով իրավական օգնության հետ կապված հարաբերություններում գործում է այդ կոնվենցիան:

    Վճռաբեկ դատարանը գտել է, որ, ի թիվս օտարերկրյա պետության դատական ակտի ճանաչումը և հարկադիր կատարումը մերժելու այլ հիմքերի, Մինսկի կոնվենցիայի 55-րդ հոդվածի «դ» կետով նախատեսված է, որ օտարերկրյա պետության դատական ակտի ճանաչումը և հարկադիր կատարման թույլտվությունը կարող է մերժվել, եթե գործը պատկանում է այն պետության մարմնի բացառիկ իրավասությանը, որի տարածքում պետք է ճանաչվի և կատարվի համապատասխան դատական ակտը:

    Վերոգրյալի հիման վրա նկատի ունենալով, որ Մինսկի կոնվենցիայի 20-րդ հոդվածի հիմքով անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի և գույքային այլ իրավունքների վերաբերյալ հայցերը տվյալ գույքի գտնվելու վայրի դատարանների բացառիկ ընդդատությանն են պատկանում, Վճռաբեկ դատարանը փաստել է, որ եթե օտարերկրյա պետության դատական ակտը կայացվել է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ գույքային իրավունքների վերաբերյալ, ապա տվյալ դատական ակտի ճանաչումը և հարկադիր կատարումը ենթակա է մերժման:

    Քաղաքացիական գործ թիվ ՇԴ/0024/16/17 2019

  • Կամավոր սնանկության վարույթում պարտատիրոջ կողմից տրված տեղեկանքի և դատական տեղեկատվական համակարգից արտատպված վճռի օրինակի՝ որպես ապացույցների գնահատման առանձնահատկությունները պարտապանին սնանկ ճանաչելու հարցը լուծելիս

    1360938

    Թիվ ԼԴ4/0022/04/18 սնանկության գործով 2019 թվականի դեկտեմբերի 26-ին կայացրած որոշմամբ ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատն իրավական դիրքորոշում է արտահայտել այն հարցերի վերաբերյալ, թե արդյո՞ք կամավոր սնանկության վարույթում պարտատեր-վարկային կազմակերպության կողմից տրված հաճախորդի պարտավորությունների վերաբերյալ տեղեկանքը կարող է բավարար գնահատվել պարտավորության բնույթը պարզելու համար, և թե արդյո՞ք դատական տեղեկատվական համակարգից արտատպված վճռի օրինակը կարող է որակվել պարտավորության առկայությունը և դրա չափը հիմնավորող թույլատրելի ապացույց:

    Վկայակոչված որոշմամբ ՀՀ վճռաբեկ դատարանը, անդրադառնալով վերոնշյալ առաջին հարցադրմանը, մասնավորապես, նշել է, որ կամավոր սնանկության դիմումին կից ներկայացված` պարտատիրոջ կողմից տրված տեղեկանքը, որը պարունակում է պարտավորության ծագման հիմքի վերաբերյալ համապատասխան տեղեկություններ, և որով բացահայտվում է պարտավորության բնույթը, ևս կարող է բավարար ապացույց գնահատվել: ՀՀ վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ սնանկության վարույթի այս փուլում օրենսդիրը կարևորել է միայն պարտավորության բնույթի և չափի բացահայտումը, ինչը պայմանավորված է սնանկության վարույթի հետագա փուլերի, մասնավորապես՝ պարտատերերի կողմից պահանջների ներկայացման փուլի առանձնահատկություններով: Պահանջի հիմքում ընկած փաստական հանգամանքները հիմնավորելու առավել խիստ ապացուցողական շեմ օրենսդիրը սահմանել է այս փուլում՝ պահանջատիրոջ վրա դնելով իր պահանջը հիմնավորող փաստաթղթերը ներկայացնելու ապացուցման բեռը:

    Վերոգրյալի հիման վրա ՀՀ վճռաբեկ դատարանը գտել է, որ կամավոր սնանկության վարույթում պարտատիրոջ կողմից տրված տեղեկանքը, որը պարունակում է նաև պարտավորության հիմքի վերաբերյալ համապատասխան տեղեկություններ, բավարար է պարտավորությունների բնույթը պարզված համարելու համար:

    Անդրադառնալով երկրորդ հարցադրմանը՝ ՀՀ վճռաբեկ դատարանն արձանագրել է, որ դատարանը, վճիռը դատական իշխանության պաշտոնական կայքում հրապարակելով, այն հասանելի է դարձնում ինչպես դատավարության մասնակիցներին, այնպես էլ ցանկացած այլ անձի` այդ թվում այլ դատարաններին: Այսինքն` դատարանն ունի իրական հնարավորություն վճիռը նույնականացնող համապատասխան բավարար տեղեկությունների (մասնավորապես, վկայակոչվող դատական ակտն ընդունած մարմնի անվանումը, դատական ակտի անվանումը, ընդունման ամսաթիվը, գործի համարը) առկայության դեպքում ստուգել վճռի բովանդակությունը և օրինական ուժի մեջ մտնելու հանգամանքը: Հետևաբար ՀՀ վճռաբեկ դատարանն արձանագրել է, որ այն դեպքում, երբ կամավոր սնանկության վարույթում որպես պարտավորության առկայությունը հիմնավորող ապացույց դիմումին կից ներկայացվում է դատական տեղեկատվական համակարգից արտատպված վճռի օրինակը, դատարանը` դրա արժանահավատությունը գնահատելիս զրկված չէ ՀՀ դատական օրենսգրքի 18-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դատական իշխանության պաշտոնական կայքից օգտվելու և դրա միջոցով վճռի իսկությունը ստուգելու հնարավորությունից:

    Սնանկության գործ թիվ ԼԴ4/0022/04/18 2019

MARIAM MANUKYAN

Master of Law,

Member of the RA Chamber of Advocates, Advocate

DOI: https://doi.org/10.59546/18290744-2025.7-9-51

 

Annotation.

Within the framework of the scientific research, an attempt is made to reveal the legal features and factual possibility of application of one of the powers of the RA Civil Court of Appeal - the power to establish a new fact or factual circumstance.

In particular, by discussing the issue of the legal possibility of the RA Civil Court of Appeal to establish any fact at its own discretion, regardless of the evidence examined by the court of first instance, or to establish any factual circumstance, regardless of the factual circumstances established by the court of first instance, if this arises from the interests of the efficiency of justice. We have attempted to present the scope of discretion of the RA Civil Court of Appeal (hereinafter also referred to as the Court of Appeal) in the choice of its powers.

The relevance of the research is conditioned by the developing legal practice, the diversity of the powers of the Court of Appeal and the complexity of their content.

The main goals of this work are:

• As a result of a systematic analysis, to identify the criteria for choosing the powers of the RA Court of Appeal and their features,

• Conduct a legal analysis, identifying the legal specifics and factual possibility of application of the authority to establish a new fact or factual circumstance,

• Analyze in detail the nature and content of the legislative formulations of the Court of Appeal’s determination of a new fact based on the evidence examined by the lower court or the determination of a fact established by the court as unestablished, as well as the factual circumstances established by the court of first instance.

• Presentation of broad and narrow interpretations of specific articles of the RA legislation, their disclosure and justification.

• Identification and justification of comments aimed at overcoming legal uncertainty.

Problems of the scientific paper answered the following questions:

1.Does the RA Civil Court of Appeal have the legal ability to establish any fact at its own discretion, regardless of the evidence examined by the court of first instance, or to establish any factual circumstance, regardless of the factual circumstances established by the court of first instance, if this arises from the interests of the efficiency of justice?

2. Shouldn’t the RA Court of Appeals have a legislative duty to justify the choice of its powers to be exercised as a result of the examination of the appeal filed against the judgment defined by the RA Civil Procedure Code and/ or does the RA Court of Appeals not currently have such a legislative duty?

PDF

Մեր գործընկերները